«حسن کاربخش» نویسنده، تهیه کننده و کارگردان در گفت و گو با خبرنگار سینماپرس با اشاره به نقش مسئولین در افزایش کمی و کیفی آثار دینی سینمای کشور اظهار داشت: مردم در این مسیر نقش بسیار پررنگی دارند، اما مسئولان نیز باید نقش هدایتگرانه خود را ایفا کنند. انتظار این است که مسئولان بهویژه در حوزه فرهنگ، به ارزشهای اسلامی توجه ویژهتری داشته باشند و آن را در رأس امور قرار دهند.
وی افزود: به عنوان مثال، وقتی سپاه پاسداران موضوع توسعه موشکی را در رأس برنامههای خود قرار داد، با پشتکار و حمایتهای لازم توانست به موفقیتهای بزرگ و بینالمللی دست پیدا کند. همین رویکرد میتواند در حوزههایی نظیر سینما، تلویزیون، هنر و دیگر بخشهای فرهنگی نیز بهکار گرفته شود.
کارگردان فیلم های سینمایی «ترور» و «لبنان عشق من» با بیان این مطلب که دین، که اساس خطمشی هر انسان مسلمان باید باشد، زمانی که از اولویت خارج شود و جای خود را به مادیات و امیال نفسانی بدهد، نهتنها آسیب به حوزه فرهنگ وارد میشود، بلکه کل جامعه نیز از این روند متأثر خواهد شد؛ اظهار داشت: این موضوع یک معادله دوسویه است: هدایت از بالا و تأثیرگذاری بر پاییندست. من بهعنوان یک فیلمساز، از ابتدا دغدغهام پرداختن به موضوعات ارزشی بوده است. تلاش کردهام در آثارم به شهدا و مفاهیم معنوی بپردازم، و حتی در سادهترین مسائل، پیام و نوآوری داشته باشم. اما مشکل اصلی، نبود حمایت است.
او ادامه داد: در موضوعاتی چون فلسطین و سوریه نیز چندین طرح تهیه کردیم و به نهادهای ذیربط ارائه دادیم. اما روند تعامل با صدا و سیما و وزارت ارشاد بسیار پیچیده و فرسایشی است. بهعنوان نمونه، صدا و سیما اکنون برای هر فیلمنامه، سیستمی طراحی کرده که حتی طرحهایی را که خودشان قبلاً تأیید کردهاند، باید مجدداً در شورای جدید بررسی شود.
کاربخش با انتقاد از شیوه نظارت بر فیلمنامه ها و تاثیر آن بر افت کیفیت آثار تلویزیونی تصریح نمود: این چرخه معیوب، تولید آثار ارزشی را کند و در مواردی متوقف کرده است. اگر حمایت واقعی صورت نگیرد و نگاه مسئولان به هنر، ابزاری و سلیقهای باقی بماند، نمیتوان انتظار رشد و اثرگذاری عمیق از سینما و تلویزیون داشت.
وی متذکر شد: یکی از عوامل اصلی افت کیفیت فیلمنامهها، سختگیریها و فرآیندهای پیچیدهایست که بر سر راه تولید قرار دارد. مشکل اصلی در اینجاست که نگاه مسئولان باید معطوف به خودِ فیلمساز باشد، نه صرفاً به متن فیلمنامه.
کارگردان فیلم های سینمایی «پرواز از اردوگاه» و «عروس حلبچه» بیان کرد: گاهی ممکن است یک متن بسیار خوب باشد، اما وقتی در دست سرمایهگذار یا نهادهای تصمیمگیر قرار میگیرد، با دخالتها و دستکاریهای غیرحرفهای از مسیر اصلی خود خارج شود. این دستکاریها برای بسیاری از تصمیمگیران اهمیتی ندارد، چرا که نگاه آنها نه به اصالت اثر، بلکه به خروجی مطابق سلیقهی خودشان است.
وی افزود: این مسئله تنها مختص سینما نیست. اگر نگاهی به دانشگاهها بیندازید، بهویژه در رشتههایی مانند پزشکی، شاهد نوعی تغییر نگرانکننده در معیارها هستیم. در گذشته، فضای فرهنگی و هنری به مراتب حسابشدهتر و ارزشمحورتر بود. خاطرم هست در سال ۱۳۶۲، زمانی که قرار بود آقای پرویز پرستویی در جشنواره فجر جایزه بگیرند، از طرف شورای جشنواره با من تماس گرفتند و پرسیدند که آیا ایشان نماز میخوانند یا خیر. من پاسخ دادم، بله. بعد از بررسیهای بیشتر، جایزه را به ایشان اهدا کردند. اما امروز این نگاهها تغییر کرده است. افرادی که صریحاً علیه نظام موضع میگیرند، نهتنها توبیخ نمیشوند، بلکه مجدداً به آنها تریبون داده میشود، به آنها جایزه داده میشود، و در مقام الگو به جامعه معرفی میشوند. این نوع نمکنشناسی، از سوی جامعه هم به درستی درک میشود و اثرات فرهنگی عمیقی برجای میگذارد.
این سینماگر در ادامه گفت و گو با انتقاد از سیستم نظارتی و ممیزی در صدا و سیما اظهار داشت: یکی از اساتید ما، جناب آقای دکتر «مهدی کلهر» جملهای کلیدی داشتند. ایشان معتقد بودند که «کارهای هنری نباید شورایی بررسی شود، بلکه باید بهصورت ولایتی تصمیم گیری شود.» یعنی فردی با اشراف کامل، متخصص و آشنا به امور فرهنگی، مسئول تصمیمگیری باشد؛ نه اینکه یک شورا با چند عضو که هر کدام ممکن است از روی سلیقه یا حتی تعارفات شخصی نظر بدهند، سرنوشت یک فیلمنامه را تعیین کنند.
وی افزود: نتیجتا خودتان میبینید که چه بازخوردی از این آثار به دست می آید و چقدر توانسته است فرهنگ سازی کند.
«حسن کاربخش» در پایان این گفت و گو خاطرنشان کرد: البته باید گفت که مدیران صدا و سیما، اغلب انسانهایی انقلابی، مؤمن و دلسوز هستند، اما در ساختار موجود، بهویژه با وابستگی به شوراها و روندهای بروکراتیک، موجب شده که بسیاری از آثار از خط محتوایی اصیل خود خارج شوند و آنطور که باید، تأثیرگذاری فرهنگی نداشته باشند.
نظرات کاربران