یکی از افسانهها متعلق به نیکبانو، دختر یزدگرد سوم است. نیک بانو (چکچک) ،هنگام فرار از دست دشمنان به سمت کوهی در شرق اردکان رفته که اکنون کوه چکچک نامیده میشود و در این کوه ناپدید شده است.باوجود تمام این افسانهها راجع به چکچک یا پیر سبز ، عدهای بر این باورند که این مکان مقدس ، یکی از معابد بزرگ آناهیتا است؛ چراکه مشخصه ویژه این معبد، بودن بربلندی و جاری بودن آب است .
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از قانون ، در اواخر دوران ساسانیان ، شیرازه سلطنت بهعلت اختلافات داخلی و اقدامات ظالمانه شیرویه و در فشار قرار گرفتن طبقه زیردست و ناراضی شدن مردم ، درحال از هم پاشیدن بود . چون نسل ذکور ساسانی از بین برده شده بود و تنها یزد گرد سوم با نام خسرو بهطور ناشناس در آنجا زندگی میکرد، لذا به راهنمایی موبدان و سران لشکری کشور به مدائن آورده شد و وی را بهعنوان شاهنشاه به تخت نشاندند. یزد گرد در مدت بیست سال سلطنت خویش ، چندان موفق بهاصلاح امور کشوری که در اثر جنگهای پی در پی با رومیان ، خزانهاش تهی شده بود، نشد و از طرفی قدرتطلبی، محرومیت و تبعیضهایی که بهوسیله سیاستمداران وقت اعمال شده بود، موجودیتش را بهخطر انداخت .
لذا مردمان روز به روز ناراضی و عاصیتر میشدند و بدین ترتیب چندان تعجبآور نیست که یزد گرد برای دفاع از کشور نتوانست عده زیادی را بهدور خودگرد آورد و نهایتا درطی چند جنگ ، شهرهای ایران، یکی پس از دیگری سقوط نمود و سرانجام بهطور کامل از اعراب شکست خورد و یزدگرد نیز به دست آسیابانی کشته شد . قبل از شکست کامل ایران، یزدگرد برای حفظ جان خانواده خود، درنقطه کویری و متروکی که آن روز جلب توجه نمیکرد و امروزه یزد نام دارد (نام کنونی یزد نیز به یادگار از یزدگرد بهجامانده است)، جایگاهی تهیه و خانواده خود را که عبارت از دو پسر (هرمزان و اردشیر ) و پنج دختر ( شهبانو ، پارسبانو ، نیکبانو ، نازبانو و مهربانو ) و همسرش (کتایون) و مروارید نامی که هریش وی بود ( هریش به معنی خدمه ) درآن مکان مستقر کرد.
پس از اینکه حکومت ساسانیان سقوط کرد، فرزندان یزدگرد چون دیدند مورد تعقیب قرار خواهند گرفت، برای بهدور ماندن از تلاطم امواج حوادث بهیکباره ترک دیار و دربار کردند و هر یک به خلوتگاهی پناه بردند و با استغاثه، دست نیاز بهدرگاه پروردگار بخشنده بردند و از آستانش تقاضای عفو و رحمت کردند . اما نیکبانو با مروارید که کنیز بود، در بیابان از هم جدا شدند و نیکبانو به سمت شرق عزیمت کرد و در 37 کیلومتری اردکان بهکوهی رسید و بهدرگاه خدا نالید و به امر حق در آن کوه غایب شد که آن نقطه امروز به «پیر سبز چکچکو» معروف است .
چَک چَک یا چک چکو یکی از زیارتگاههای مهم زرتشتیان است. این زیارتگاه که زرتشتیان به آن پیرسبز نیز میگویند در استان یزد و شهرستان اردکان در کوههای میان اردکان و انجیره قرار دارد. چک چک در 43 کیلومتری شرق اردکان واقع شده است. زرتشتیان هرساله به مدت پنج روز از روز اشتاد تا انارام از ماه خرداد (24 تا 28 خردادماه) در این زیارتگاه دور هم جمع شده و به نیایش میپرداختند. برای ورود به زیارتگاه، به نشانه احترام، باید کفشها را از پا درآورد و کلاه بر سر نهاد. قبل از ورود به زیارتگاه، تابلوهایی وجود دارد که نشان می دهد برای ورود به زیارتگاه باید پاک بود. همانطور که در دین اسلام نیز ورود بانوانی که دارای شرایط خاص هستند، به مساجد ممنوع است، در این مکان نیز نکات فوق باید رعایت شود.
در داخل زیارتگاه که بهشکل دهانه غار است، تنه درخت چنار کهنسالی وجود دارد. کف زیارتگاه با سنگ مرمر پوشیده شده و از بخشی از سقف، قطرات آب چکه چکه بر زمین میریزد و احتمال نامگذاری این محل نیز شاید از همینرو باشد. چند شعله شمع بهطور دایم در زیارتگاه روشن است و محلی برای سوزاندن عود یا چوب مقدس وجود دارد. همانند بسیاری از زیارتگاههای سایر ادیان، تصاویری از بزرگان دین زرتشت، زینت بخش محوطه کوچک زیارتگاه است؛ سقف زیارتگاه سنگی است. در کف محوطه ظرفهایی برای جمعآوری آب گذاشتهاند که بخشی از آن جهت تبرک به زائرین اهدا میشود و بخشی دیگر نیز به مصرف خوراکی میرسد.
هرچند که در میان عموم شهرت یافته که این مراسم حج زرتشتیان است اما به واقعیت نزدیک نیست. در مجموعه چک چک، ساختمانهای متعددی مشاهده میشود. از آنجا که مجموعه چک چک با شهر اردکان فاصله زیادی دارد، این ساختمانها جهت اسکان و پذیرایی از زائران ساخته و استفاده میشوند. ساخت و نگهداری مجموعه چکچک توسط زرتشتیان داخل و خارج از کشور تامین گردیده و میشوند. هر سال جشن مهرگان در این زیارتگاه برگزار میشود و زرتشتیان بسیاری در این مکان گرد هم میآیند.گفته میشود نام «چک چک» یا «چک چکو» از صدای قطرههای آبی گرفته شده که از صخرهای میچکد و اکنون بهدرون یک منبع ذخیره هدایت میشود. در نیایشگاه پیر سبز، امکانات رفاهی مانند برق، آب آشامیدنی و تعدادی اتاق وجود دارد که برای استراحت ساخته شده که به آنها «خیله» میگویند. در داخل یکی از اتاقها، چاهی به ژرفای بیش از 50متر وجود دارد.
بنا بهاعتقاد زرتشتیان، زمان حمله مسلمانان به ایران که با سقوط پادشاه ساسانی وقت (یزدگرد) انجامید، نیکبانو، دختر شاه از دست مسلمانان فرار کرد و به سمت اردکان آمده و در میان کوه مخفی و ناپدید شد و این محل بهعنوان زیارتگاه زرتشتیان قرار گرفت. یکی از کنیزان نیک بانو بهنام گوهر بانو (مروارید) نیز در چند کیلومتری وی مدفون است که با نام پیر هریشت معروف است .آوردهاند که این مکانمقدس، حیاتبانو یا نیکبانو، یکی از شاهدختهای ساسانی را در خود گرفته است. چوپانی در آنجا، حیات بانو را به خواب میبینید که به او میفرماید تا پیر سبز را بنیانگذارد.
پیرسبز، فضایی عجیب عرفانی و روحانی دارد و انسان با راز و نیاز با پروردگارش و زیارت در این مکان به اوج آرامش میرسد. در مدت توقف چند روزه خانوادهها، هرکسی چندین بار به زیارتگاه میرود، شمع روشن کردن، دعا خواندن، نذرکردن، سدره پوشی و کشتی بستن از جمله مناسک اعتمادی است که در معبد بهجا میآورند. زیارتکنندگان بایستی با سر پوشیده وارد شوند. آوردن نان نذری (سیرگ بهگفته یزدیها و سیرو بهگفته کرمانیها) که در بیشتر خیلهها پخته میشود و عرضهکردن آن به زیارتکنندگانف بخشی از مناسک است. بهعلت موقعیت کویری، طبیعی استکه درماههای خرداد، تیر، مرداد و شهریور، گرمای هوا آزاردهنده است. در زمان اجرای مراسم عمومی زرتشتیان بازدید صرفا با کارت دعوت میسر است. بهترین زمان بازدید، ماههای فروردین، اردیبهشت، مهر و آبان است.
نظرات کاربران